معماری پایدار و گسترش دانش در این زمینه توجه بسیاری از فعالان صنعت ساختمان را به خود مشغول ساخته است. امروزه پایداری و به دنبال آن معماری پایدار به هر فرایندی اتلاق می­شود که در آن انسان از نابودی منابع طبیعی جلوگیری کرده تا با ایجاد تعادلی در استفاده از این منابع، مانع از کاهش کیفیت زندگی جوامع انسانی در آینده شود. هدف پایداری، کاهش اثرات منفی بر محیط زیست، سلامتی و آسایش کاربران ساختمان و در نتیجه ارتقا عملکرد ساختمان است. در این مقاله ضمن آشنایی با مفهوم کاربردی توسعه و معماری پایدار، برخی از فعالان این حوزه و نمونه ­هایی از ساختمان­ های پایدار نیز معرفی شده اند.

توسعه پایدار

شهرها و محیط مصنوع روزانه درحال گسترش است، اما زمین و منابع آن نامحدود نیست. با توجه به سرعتی که منابع محدود و کمیاب زمین به علت توسعه­ ی جهان استفاده می­شوند، بدیهی است که تا زمانی که تغییرات عمده­ ای در تفکر و رفتار انسان ایجاد نشود، آینده تمدن که امروز شناخته می­شود نامشخص است. پایداری یک مفهوم پیچیده و حیاتی است که به بقای انسان و همه موجودات زنده ارتباط دارد. هدف توسعه پایدار ایجاد تعادل بین فرم، عملکرد و تعاملات ساختمان با محیط پیرامون آن است. در واقع توسعه پایدار بیشتر بر چشم ­اندازهای بلندمدتی همچون پایان فقر و گرسنگی، تضمین سلامتی و تن­درستی، تامین تحصیل با کیفیت و برابری جنسیتی تمرکز دارد. معماری پایدار، معماران را برای خلق طرح ­های هوشمند و استفاده از تکنولوژی در دسترس به چالش می­کشد تا تاثیرات منفی و مضر سازه ­ها بر اکوسیستم و جوامع را به حداقل برسانند.

معماری پایدار چیست؟

کمیسیون توسعه جهانی محیط زیست و توسعه، پایداری را توسعه ­ای می­داند که بدون محدود کردن پاسخگویی به نیازها در آینده، به نیازهای حال حاضر پاسخ دهد. براین اساس طرحی در معماری پایدار مورد قبول است که محیطی سالم برای زندگی را با حداقل آسیب­ های زیست ­محیطی، مصرف انرژی و استفاده از منابع فراهم کند. در یک طرح پایدار، مصالح، روش­ های ساخت، منابع مورد استفاده و خود طراحی در عملکرد بهینه ساختمان در مصرف انرژی و منابع، در طول چرخه عمر خود و حتی در مرحله تخریب تاثیرگذار هستند.

در مثالی ساده، برای طراحی یک ساختمان در یک زمین شامل 100 درخت قدیمی، در یک تفکر غیر پایدار ساده ­ترین پاسخ قطع درختان و ساخت بنای جدید است؛ اما پایداری به معنای مورد اهمیت قرار دادن همه­ ی فاکتورهای زیست­ محیطی در تمام مراحل طراحی است.

اصول معماری پایدار

محیط­زیست، اجتماع و اقتصاد سه رکن اصلی و بیانگر مفهوم پایداری هستند. جان الکینگتون از اولین افرادی بود که توسعه و بقای شرکت ها را مستلزم یکپارچگی پایداری در این سه رکن دانست. بنابراین اصول یک طرح پایدار عبارت است از تلاش برای

استفاده بهینه از پتانسیل­ های سایت

استفاده حداقلی از انرژی تجدید ناپذیر

استفاده از محصولات دوستدار محیط زیست

ارتقا کیفیت محیط داخلی

بهینه­ سازی عملیات تعمیر و نگه­داری

تامین پایداری زیست ­محیطی، اقتصادی و اجتماعی، شرکت ­ها را ملزم می­کند تا ضمن توجه به بهره ­وری اقتصادی، انرژی مصرفی ساختمان را سالانه کاهش داده و از راهکارهای کارایی انرژی استفاده کنند که هزینه ­های ساختمان را نیز کاهش دهد و مصرف آب آشامیدنی و غیرآشامیدنی را کاهش داده و آب باران را نیز مدیریت کنند.

معماران سبک پایدار

برخی از معماران حوزه پایداری عبارتند از: رنزو پیانو، کن یانگ، ویلیام مک دونا، گلن مورکات ، اریک کوری فرید ، فرانک لوید رایت ، پیتر بازبی  ، نورمن فاستر ، رولف دیش ، ریچارد باکمینستر فولر ، پرکینز و ویل، جین نوول  ، تام مِین .

رنزو پیانو: معمار ایتالیایی و از شناخته شده­ترین و تاثیرگذارترین معماران حوزه ساختمان سبز و پایدار است. بدون اتکا بر فرم­ها و مصالح رایج در پایداری، المان­های سبز قابل توجهی در طرح­های او دیده می­شود. فرهنگستان علوم کالیفرنیا یکی از پایدارترین پروژ­های اوست.

“In architecture you should live for 150 years,

because you have to learn in the first 75 years.”
“در معماری شما باید 150 سال زندگی کنید، زیرا باید 75 سال اول را به یادگیری اختصاص دهید.”

کِن یانگ: یکی از معماران مالزیایی شهره و پیشرو در حوزه پایداری است. کتابخانه ملی سنگاپور از آخرین نمونه ­های پروژه­های سبز و پایدار یانگ است.

“In my heart I believe that biology is the beginning and the end of everything. It’s the biggest source of ideas, the biggest source of invention. Nobody can invent better than nature and so if you like nature is my biggest source of inspiration.”
“در قلبم بر این باورم که بیولوژی آغاز و پایان همه چیز است. بزرگترین منبع ایده ­پردازی و خلاقیت است. هیچکس بهتر از طبیعت خلق نمیکند و از این رو طبیعت بزرگترین منبع الهام من است.”

فرانک لوید رایت : که به او لقب بزرگترین معمار و پیشرو در حوزه معماری سبز را داده­ اند؛ البته که اصول پایداری در حال تغییر است. خانه آبشار معروف ترین پروژه رایت است.

“All fine architectural values are human values, else not valuable”

” ارزش ­های یک معماری با کیفیت تماماً برمبنای حفظ ارزش­های انسانی است”

ساختمان ­هایی با معماری پایدار

تعدادی از ساختمان­ هایی که با استفاده از راهکارهای معماری پایدار طراحی و ساخته شده ­اند براساس گزارشات سازمان معماری آمریکا (AIA) در ادامه معرفی شده ­اند.

• ساختمان Packard Foundation Headquarters

ساختمان Packard Foundation Headquarters
موقعیت		ایالت کالیفرنیا آمریکا
کاربری		اداری
معماری		EHDD
عملکرد پروژه	مصرف انرژی الکتریکی	49% کاهش نسبت به ساختمان رایج
	انرژی تولیدشده نسبت به انرژی مصرفی	119%
	کاهش انرژی مصرفی تجهیزات	50% کاهش نسبت به ساختمان رایج
	مدیریت آب شرب با جمعاوری آب باران	69% کاهش نسبت به ساختمان رایج

 

 

 

 

 

 

 

 

ساختمان John W.Olver

ساختمان John W.Olver
موقعیت		ایالت ماساچوست آمریکا
کاربری		آموزشی
معماری		Leers Weinzapfel Associates
عملکرد پروژه	مصرف انرژی الکتریکی	53.9% کاهش نسبت به ساختمان رایج
	میزان انتشار CO2	49 Kg/m2.y
	مصرف آب آشامیدنی	14 gallon/m2
	هزینه­ های انجام شده	4546 $/sqm

 

ساختمان Microsoft silicon valley campus

ساختمان Microsoft Silicon Valley Campus
موقعیت		ایالت سانفرانسیسکو آمریکا
کاربری		اداری
معماری		WRNS Studio
عملکرد پروژه	انرژی الکتریکی مصرفی	239 KWh/m2
	کربن نهان	372 Kg/m2
	نیاز به سیستم تهویه مطبوع	20% کاهش نسبت به ساختمان رایج
	آب شرب مصرفی با جمع اوری آب باران	32.6% کاهش نسبت به ساختمان رایج

 

در زمان­ هایی چون پاندمی که وضعیت نامشخصی را فراهم می­کنند، نمی­توان از بحران­ های اقلیمی غافل شد. به منظور مطالعه در  حوزه­ ی پایداری در زمان شیوع ویروس کرونا همراه ما باشید. .