ساختمان سبز
ساختمان سبز ساختمانی است که در طراحی، ساخت یا بهره برداری، بر کاهش یا حذف اثرات منفی بر محیط زیست تمرکز دارد و می تواند تأثیرات مثبتی بر آب و هوا و محیط طبیعی ما ایجاد کند. ساختمان های سبز منابع طبیعی گرانبها را حفظ می کنند و کیفیت زندگی ما را بهبود می بخشند.
توسعه و توجه به ساختمان های سبز بخشی از واکنش جهانی به افزایش آگاهی از نقش فعالیت های انسانی در ایجاد تغییرات آب و هوایی جهانی است. ساختمان ها بیش از 40 درصد از کل انتشار دی اکسید کربن جهانی را تشکیل می دهند که یکی از مقصران اصلی پدیده گرمایش جهانی است.
شورای ساختمان سبز ایالات متحده (USGBC) که در سال 1993 ایجاد شد، با هدف تبدیل صنعت ساختمان به یک فعالیت دوستدار و حامی نظر زیست محیطی است. با شروع در اواسط دهه 1990، USGBC با کمک مالی وزارت انرژی ایالات متحده، توسعه یک سیستم رتبه بندی و ارزیابی را برای تعریف آنچه یک ساختمان سبز نشان می دهد، متعهد شد. اولین سیستم، با نام گواهی LEED در طراحی انرژی و محیطی ، برای ساخت و سازهای جدید و بازسازی های اساسی، .
در سال های 1998 و 1999 در حدود 50 پروژه در ایالات متحده به صورت آزمایشی و پایلوت به کار رفت.
ویژگی های ساختمان سبز
ویژگی های یک ساختمان سبز را می توان در موارد زیر بیان نمود :
- استفاده بهینه از انرژی، آب و سایر منابع
- استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی
- اقدامات کاهش آلودگی و زباله، و امکان استفاده مجدد و بازیافت
- کیفیت هوای محیط داخلی مطبوع
- استفاده از مواد غیر سمی، اخلاقی ( مصالحی که به‌گونه‌ای تولید شده‌اند که برای مردم و سیاره زمین احترام بگذارد، همانطور که توسط گواهینامه بین‌المللی به رسمیت شناخته شده اند) و پایدار
- توجه به محیط در طراحی، ساخت و بهره برداری
- توجه به کیفیت زندگی ساکنین در طراحی، ساخت و بهره برداری
- طرحی که سازگاری با محیط در حال تغییر را ممکن می سازد
- برنامه ریزی سایت پایدار
- حفاظت از آب و بهره وری آب.
- بهره وری انرژی و انرژی های تجدید پذیر.
- حفاظت از مواد و منابع.
- کیفیت محیط داخلی.
گواهی ساختمان سبز چیست؟
ابزارهای رتبه بندی ساختمان سبز – که به عنوان گواهینامه نیز شناخته می شود – برای ارزیابی و شناسایی ساختمان هایی استفاده می شود که الزامات یا استانداردهای سبز خاصی را برآورده می کنند. ابزارهای رتبه‌بندی، اغلب به صورت داوطلبانه، شرکت‌ها و سازمان‌هایی را که ساختمان‌های سبزمی‌سازند ، شناسایی و به آنها پاداش می‌دهد، در نتیجه آنها را تشویق می‌کند تا مرزهای پایداری را فراتر ببرند.
ابزارهای رتبه بندی در رویکرد خود متفاوت هستند و می توانند در مراحل برنامه ریزی و طراحی، ساخت، بهره برداری و نگهداری، نوسازی و تخریب نهایی یک ساختمان سبز به کار روند. ابزارهای رتبه‌بندی همچنین می‌توانند در نوع ساختمان‌هایی که روی آنها اعمال می‌شوند، با ابزارهای خاص یا زیرمجموعه‌هایی از ابزارهای مورد استفاده برای انواع ساختمان‌ها مانند خانه‌ها، ساختمان‌های تجاری یا حتی کل محله‌ها متفاوت باشند.
شیوه نامه ساختمان های سبز
قوانین ساختمان سبز در ایالات متحده و سایر کشور ها، توسعه یافته و به تصویب می رسد. این عمل، به دنبال ارتقای استاندارد طراحی و ساخت ساختمان به سطوح جدیدی از پایداری و عملکرد است. شیوه نامه ها در دو قالب اصلی ارائه می شوند: تجویزی و عملکردی. یک قالب سوم نیز تحت عنوان روش نتیجه گرا وجود دارد که حالت پیشرفته محسوب می شود.
روش تجویزی یک رویکرد سریع، قطعی و محافظه کارانه برای انطباق با شیوه نامه است. مصالح و تجهیزات نیزباید دارای سطوح مشخصی از الزامات باشند که در جداول به صورت کمی بیان شده اند.
روش های عملکردی، به جای برآورده کردن الزامات تجویز شده برای اجزای ساختمان به صورت جداگانه، برای دستیابی به نتایج مشخص طراحی شده اند. شیوه نامه های مبتنی بر نتیجه نیز، برای مثال، یک سطح مصرف انرژی هدف را تعیین میکنند و با اندازه‌گیری و گزارش مصرف انرژی از رسیدن به هدف و کارکرد ساختمان در سطح مورد نظر اطمینان حاصل میکنند.
گواهینامه و سیستم امتیاز دهی ساختمان سبز
رتبه بندی ساختمان سبز یا سیستم های صدور گواهینامه تمرکز را از محصول نیز فراتر برده و پروژه را به عنوان یک کل در نظر می گیرد. سیستم‌های امتیاز دهی نوعی سیستم گواهینامه ساختمان هستند که میزان انطباق یا عملکرد را با اهداف و الزامات زیست‌محیطی خاص رتبه‌بندی یا پاداش می‌دهند. سیستم های رتبه بندی و سیستم های صدور گواهینامه اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند.
سیستم‌های رتبه‌بندی و صدور گواهینامه ساختمان‌های سبز نیازمند یک فرآیند طراحی یکپارچه برای ایجاد پروژه‌هایی هستند که در برابر محیط زیست مسئول هستند و در طول چرخه عمر ساختمان از نظر منابع کارآمد هستند: از انتخاب سایت تا طراحی، ساخت، بهره‌برداری، نگهداری، نوسازی و تخریب. برخی از این سیستم ها متمرکز بر یک حوزه هستند و فقط بر روی آب یا انرژی تمرکز می کنند، در حالی که برخی دیگر ناظر بر چند حوزه هستند که علاوه بر آب و انرژی به انتشار گاز ها ( مانند گار های گلخانه ای)، آلودگی و سموم و عملکرد کلی محیطی می پردازند. در حالی که فلسفه، رویکرد، و روش صدور گواهینامه در این سیستم ها متفاوت است، یک هدف مشترک این است که پروژه هایی که در این برنامه ها گواهی دریافت می کنند برای کاهش تأثیر کلی محیط ساخته شده بر سلامت انسان و محیط طبیعی طراحی شده اند.
سیستم های رتبه بندی ساختمان سبز برای استفاده در هر نوع پروژه از خانه های تک خانواده و ساختمان های تجاری تا کل محله ها وجود دارد. سیستم های رتبه بندی در دسترس برای ساخت و سازهای جدید وجود دارد که بر تصمیمات اتخاذ شده در فرآیند برنامه ریزی و طراحی و اقدامات انجام شده از طریق ساخت و ساز، و همچنین برای ساختمان های موجود که شامل عملیات و نگهداری در طول عمر ساختمان می شود، تمرکز دارند. دلیل اصلی ایجاد سیستم‌های رتبه‌بندی، نیاز به تعریف، اجرا و اندازه‌گیری واضح‌تر استراتژی‌های سبز و نتایج و تأثیرات آن است. سازمان‌های فدرال، ایالتی و شهرداری در سراسر کشور مانند اداره خدمات عمومی (GSA)، وزارت انرژی، وزارت بهداشت و خدمات انسانی و آژانس حفاظت از محیط‌زیست، با پیروی از شیوه نامه های ساختمان سبز در ترکیب کارایی انرژی و پایداری پیشگام شدند. دستورالعمل های ساختمانی در طراحی، ساخت و نوسازی تاسیسات فدرال. اکثر ایالت ها و بسیاری از شهرهای بزرگ نیز شیوه نامه های طراحی ساختمان سبز را در ملزومات ساختمان داخلی خود برای ساخت و سازهای جدید گنجانده اند.
انواع گواهی ساختمان سبز
گواهی های ساختمان سبز و سیستم های امتیاز دهی متفاوتی در سرتاسر جهان مطرح می شوند. در این میان میتوان به گواهی های LEED، BREEAM، NZEB، WELL،EDGE، CASBE، Green Star و … اشاره کرد. در این میان با توجه به محدودیت هایی که در زمینه اخذ مجوز های ساختمان های سبز در ایران وجود دارد، دپارتمان انرژی و محیط بومشهر پایدار با تکیه بر دانش تخصصی در زمینه علوم ساختمان، پروژه ها را در مسیر طراحی مطابق با آخرین استاندارد ها یاری می دهد تا ساختمان های مارک دار با عملکرد بالا و همتراز با ساختمان های سبز مطرح در سرتاسر جهان طراحی و ساخته شود.
گواهی ساختمان سبز در ایران
در ایران قوانین، مقررات، آیین‌نامه‌ها و استانداردهای متعددی در زمینه ساختمان سبز و پایدار، با هدف کاهش اثرات منفی زیست محیطی و بهداشتی ناشی از سیستم‌های توسعه، تدوین شده است.
مرکز تحقیقات راه و مسکن شهرسازی سیسنم رتبه بندی سرو سبز را پس از بررسی سیستم های مختلف موجود در کشور های توسعه یافته تدوین نموده است. این مرکز پس از بررسی‌ها و پژوهش‌های مختلف با همکاری کلیه اعضای راهبری پروژه پس از تعیین ۸ دسته اصلی شامل سایت، انرژی، بهره وری آب، پسماند، کیفیت محیط داخل،کیفیت محیط خارج و منابع و مصالح، معیارهای ارزیابی مختلفی را پیشنهاد داد.
پس از دریافت نظرات نهایی متخصصان، سیستم ارزیابی ساختمان سبز ایران که به اختصار تحت عناوان IGBRS نامگذاری شده است، بدین صورت معرفی شد.
سیستم سرو سبز، برای ساختمان های جدید طراحی و توسط مرکز تحقیقات ساختمان و سازمان زمین و مسکن، در سطح ملی تهیه شده است.دسته بندی اصلی این سیستم شامل پنج رتبه سرو سبز، سرو طلایی، سرو نقره ای، تایید شده و تایید نشده است.